زمان مطالعه8 دقیقه
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که غده پروانه‌ای شکل تیروئید می‌تواند در تنظیم میزان انرژی و متابولیسم بدن شما تا حد زیادی تأثیرگذار باشد. در واقع بسیاری از واکنش‌های عصبی و جسمی با توجه به هورمون‌های ترشح شده از همین غده تنظیم می‌شوند و از آنجا که در کشورمان ایران بسیاری از افراد به بیماری‌های مربوط به غده تیروئید دچار هستند، لازم است تا شما بیشتر با این بیماری آشنا شوید. در ادامه قصد داریم تا علل اصلی، علائم و روش‌های تشخیصی و درمان پرکاری و کم کاری تیروئید را بررسی کنیم.
تیروئید بزرگ‌ترین غده درون ریز در بدن است که در زیر قسمت عرضی حنجره و بالای نای در قسمت جلویی گلوله قرار گرفته است. این غده وظایف بسیار مهم و حیاتی را برعهده دارد، فراموش نکنید که غده تیروئید علاوه بر ترشح هورمون‌های T3 و T4 وظیفه کنترل سوخت و ساز بدن را نیز بر عهده دارد. از آنجا که این غده وظایف بسیار مهمی برعهده دارد، بروز هرگونه اختلال در ترشحات غده درون ریز می‌تواند باعث بروز بیماری‌های شدید در اندام‌های مختلف بدن گردد. در واقع این غده می‌تواند در بهبود عملکرد طبیعی مغز و تنظیم واکنش‌های مختلف در بدن، کنترل استرس در شرایط بحرانی، تنظیم اشتها و متابولیسم تاثیرگذار باشد. در حالت کلی وظایف اصلی غده تیروئید عبارت‌اند از:
در حالت کلی طبق آخرین تحقیقاتی که در علم پزشکی انجام شده است، فولیکول‌هایی با مراکز پروتئینی وجود دارند. جالب است بدانید که این پروتئین‌های کلوئیدی در واقع مانند انباری برای ذخیره هورمون‌های تیروئیدی فعالیت می‌کنند.
بروز اختلال در عملکرد غده تیروئید می‌تواند بر روی کارایی و وظایف تک تک سلول‌های بدن تأثیر گذار باشد؛ زیرا این غده وظایف بسیار مهم و بنیادی را برعهده دارد. به طور کلی، هورمون‌های ترشح شده توسط این غده می‌تواند در تنظیم سرعت فرایندهای متابولیکی در سراسر بدن تأثیرگذار باشد. دامنه اختلالات تیروئید را نمی‌توان در یک دسته بندی کلی جای داد، از بزرگ شدن گواتر تا ابتلای فرد به سرطان‌های مختلف را می‌توان به تیروئید ربط داد. به طور کلی شایع‌ترین مشکلاتی که به خاطر تولید غیر طبیعی هورمون‌های تیروئید پیش می‌آیند، می‌توان به پرکاری و کم کاری تیروئید اشاره کرد.
پرکاری تیروئید در اغلب موارد به خاطر ترشح بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی در بدن اتفاق می‌افتد. در واقع بدن خیلی سریع تر از چیزی که باید، انرژی دریافتی را در این شرایط استفاده می‌کند. دلایل متفاوتی وجود دارند که می‌توانند منجر به پرکاری تیروئید در افراد شوند، به جزء دلایل ژنتیکی و استرسی می‌توان موارد زیر را در نظر گرفت.
این بیماری نوعی بیماری خود ایمنی است که با بیرون زدگی چشم‌ها از حدقه و جایگاه اصلی، خود را نشان می‌دهد. این بیماری یکی از شایع‌ترین دلایل پرکاری تیروئید است و می‌تواند تأثیر خود را به صورت مستقیم بر روی عملکرد تیروئید بگذارد.
هنگامی که یک توده یا یک گره غیرطبیعی در غده تیروئید رشد می‌کند، تیروئید شروع به تولید هورمون‌های اضافی کرده و این افزایش در سرعت تولید هورمون‌ها می‌تواند، باعث به وجود آمدن پرکاری تیروئید گردد.
این بیماری التهابی توسط یک ویروس در بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند به صورت مستقیم در ایجاد التهاب و افزایش سرعت تولید هورمون‌های تیروئیدی تأثیرگذار باشد.
اگر غده هیپوفیز شما سرطانی شده باشد و یا به صورت غیر طبیعی کار کند، احتمال پرکاری تیروئید پس از گذشت ۱ الی ۲ ماه وجود دارد.
به طور کلی مبتلایان به پرکاری تیروئید با بی حالی، خستگی، ناتوانی در تحمل هوای سرد، لرزش دست‌ها، اختلالات بینایی، کاهش وزن و تاخیر در رشد (نوجوانان و کودکان) خود را نشان دهد. سایر علائم تیروئید پرکار عبارت‌اند از:
اغلب افرادی که به بیماری تیروئید کم کار مبتلا می‌شوند، معمولاً در تولید و مصرف انرژی دچار اختلال هستند. تولید انرژی در بدن این افراد به مقدار کمتری انجام می‌شود و این بیماری نیاز به درمان فوری هورمونی دارد؛ زیرا می‌تواند به افزایش وزن بسیار زیاد و غیرقابل کنترل منجر شود و همچنین سایر اندام‌هایی مثل کبد، روده و کلیه نیز با وجود این بیماری دچار آسیب می‌شوند.
محصولات مرتبط : کیت تشخیص تیروئید
بیماری تیروئیدیت هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است که در این شرایط بدن خودش به بافت‌های ترشح کننده غدد تیروئید حمله می‌کند. پس از تخریب شدن بافت‌های غده تیروئید، تولید هورمون در این غده درون ریز کاهش پیدا می‌کند و متوقف می‌شود و در این شرایط افراد به کم کاری تیروئید مبتلا می‌شوند و اما برداشتن غده تیروئید زمانی انجام می‌پذیرد که فردی به سرطان تیروئید پیشرفته دچار شود و غده تیروئید این فرد را بتوان با انجام جراحی از بین برد. بدن این بیمار درمان می‌شود و دیگر قادر به تولید هورمون‌های مترشحه از این غده نخواهد بود؛ بنابراین لازم است، بیمار تا آخر عمر از هورمون‌های جایگزین تیروئید و داروهای مرتبط با آن استفاده کند تا بتواند زندگی آرام و نرمالی را تجربه کند. شاید در ابتدا باعث تعجب شما شود ولی بسیاری از داروهای سرماخوردگی، بیماری سینوزیت، داروی آمیودارون (برای قلب) یا حتی برخی از کنتراست‌های خاص می‌تواند فرد را در معرض شدید کم کاری تیرویید قراردهد.
افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، علائم کاملاً مختلفی دارند. شباهت این علائم به سایر بیماری‌ها اغلب باعث تشخیص نادرست بیماری می‌شود و به طور کلی، افرادی که دچار کم کاری تیروئید می‌شوند، دچار افزایش وزن ناگهانی، احساس حساسیت نسبت به گرما و یا با مشکلات بینایی شدید مواجه می‌شوند و سایر علائم کم کاری تیروئید عبارت‌اند از:
در حالت کلی روش‌های تشخیص بیماری‌های مربوط به تیروئید خیلی پیچیده نیستند. معمولاً در کشورمان ایران از آزمایش خون، آزمایشات تصویر برداری پیشرفته، بررسی‌ها و معاینات فیزیکی برای تشخیص اختلالات غده تیروئید کمک می‌گیرند. آزمایش خون یکی از قطعی‌ترین راه‌ها برای تشخیص اختلالات تیروئید است. این آزمایش با اندازه‌گیری میزان هورمون‌های تیروئید در خون انجام می‌شود و می‌تواند تیروئیدیت، بیماری‌های هاشیموتو، گواتر و گره‌های تیروئیدی را نیز تشخیص دهد. اغلب پزشکان می‌توانند با نگاهی به تصویرهای دریافت شده از تیروئید، استراتژی درستی برای درمان را به نمایش بگذارند. ولی اسکن تیروئید در برخی از موارد نمی‌تواند گره‌های ریز را تشخیص دهد. بهتر است آزمایش‌های تصویربرداری پیشرفته بر روی تیروئید انجام شود تا علاوه بر اندازه شکل یا رشد تیروئید بتوان این گره‌های کوچک را نیز پیدا کرد.
یکی دیگر از روش‌های تشخیصی، استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا است. بافت‌های بدن با دریافت پژواک‌های ضبط شده با فرکانس بالا و تبدیل آن‌ها به تصاویر ویدیویی یا عکس‌ها می‌توانند اطلاعات بسیار مفیدی به پزشکان ارائه دهند. معمولاً پس از مراجعه بیمار به پزشک با بررسی ساده و سریع به کمک معاینه فیزیکی برای تشخیص و پیگیری مراحل بعدی، آزمایشات را برای بیمار تجویز می‌کند. پزشک با لمس گردن بیمار هرگونه بزرگ شدن یا رشد غده تیروئید را می‌تواند بدون درد و بسیار ساده بررسی کند.
با بازگشتن سطح هورمون‌های مترشحه از غده تیروئید در سطح نرمال می‌توان، اختلالات مربوط به این بیماری را کنترل و درمان کرد. در واقع تمامی بیماران تیروئیدی می‌توانند پس از کنترل و پایان مراحل درمان یک زندگی عادی را تجربه کنند. در اغلب موارد بسته به نوع بیماری از عمل جراحی یا هورمون درمانی استفاده می‌شود و برای مثال، برای درمان پرکاری تیروئید از داروهایی مثل متی مازول و پروپیل تیوراسیل استفاده می‌کنند. در روش‌های جدیدتر معمولاً از تکنولوژی رادیو اکتیو و تخریب سلول‌های تولید کننده غدد تیروئید می‌توان استفاده نمود. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که بهترین روش درمان برای کم کاری تیروئید استفاده از هورمون‌های تیروئیدی به صورت داروهای جایگزین است. مهم‌ترین دارویی که برای بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید استفاده می‌شود، لووتیروکسین نام دارد.
تماس با ما
کلیه حقوق مادی و معنوی برای این سایت محفوظ می باشد و هرگونه کپی برداری شامل پیگرد قانونی می باشد.
