قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی ضد بارداری به قرص صبح روز بعد نیز شهرت دارد، یکی از قرص‌های است که به طور اورژانسی مصرف می‌شود تا مانع از بارداری گردد، اما نمی‌توان همیشه و به طور مداوم با مصرف این قرص به پیشگیری از بارداری پرداخت. می‌توان گفت مصرف نرمال و استاندارد این قرص در سال ۲ تا ۳ بار می‌باشد و مصرف بیش از حد آن اثرات منفی بر سلامتی بدن می‌گذارد. افرادی که روابط جنسی محافظت نشده دارند یا در حین رابطه متوجه پارگی کاندوم می‌شوند، برای پیشگیری از بارداری‌های ناخواسته به استفاده از قرص‌های اورژانسی می‌پردازند. ترکیبات این قرص مانع از لقاح تخمک و اسپرم می‌گردد، اما اگر اسپرم به بارور نمودن تخمک بپردازد، دیگر تأثیری ندارد و به عبارتی موجب سقط جنین نمی‌شود، بنابراین افراد ۲۴ ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده خود فرصت دارند از قرص اورژانسی استفاده کنند، در غیر این صورت امکان بارداری آن‌ها بالا می‌رود.

انواع قرص اورژانسی

امروزه انواع قرص اورژانسی تولید گردیده تا از وقوع بارداری‌های ناخواسته خانم‌ها جلوگیری نمایند. در واقع این قرص‌ها به طور موقت از آزاد شدن تخمک‌ها جلوگیری می‌کنند، همچنین لقاح را متوقف کرده و مانع از کاشت تخمک بارور در رحم می‌گردند. برخی از انواع قرص‌های اورژانسی به قرار زیر هستند:

قرص ال دی یا اچ دی

قرص‌های ضد بارداری معمولی همانند قرص ال دی و اچ دی نیز امکان استفاده به عنوان قرص اورژانسی را دارند. در واقع این قرص‌ها نمونه‌ای از قرص‌های ضعیف اورژانسی شناخته می‌شوند و با مصرف دوز بیشتر امکان پیشگیری از بارداری‌های ناخواسته را میسر می‌کنند. مثلاً استفاده اورژانسی از قرص ال دی هر دوازده ساعت چهار عدد می‌باشد. همچنین برای مصرف قرص‌های اچ دی اورژانسی نیز در هر نوبت دو عدد قرص در فاصله زمانی ۱۲ ساعت باید مصرف نمود.

قرص LevonorgknT estrel

یکی از پرمصرف‌ترین انواع قرص اورژانسی ضدبارداری، قرص لوونورژسترول می‌باشد که حاوی هورمونی به نام پروژستین است. این قرص‌های اورژانسی از ورود تخمک بارور شده به داخل رحم و چسبیدن آن به دیواره رحم ممانعت می‌کنند. قرص لونژیل یا لوونورژسترول کمترین عوارض را دارد، اما ممکن است روی افراد با وزن بالا اثر کمتری داشته باشد.

قرص اورژانسی Ella

یکی دیگر از قرص‌های ضدبارداری اورژانسی قرص الا می‌باشد که معروف به قرص پیشگیری اضطراری نیز است، این قرص فرمولاسیون هورمونی ندارد؛ همچنین از خواص ضد پروژستین برخوردار است و فقط با تجویز پزشک ارائه می‌گردد. اگر خانم‌ها در عرض ۵ روز اول بعد از رابطه جنسی محافظت نشده خود به مصرف این قرص بپردازند دیگر حاملگی‌های ناخواسته را تجربه نمی‌کنند.

جایگزین قرص اورژانسی چیست؟

گفتیم که مصرف قرص اورژانسی تنها در شرایط اضطراری مناسب است و این قرص‌ها را نباید برای جلوگیری از بارداری به طور دائم مصرف کرد. کاندوم یکی از بهترین جایگزین‌های قرص اورژانسی می‌باشد، کاندوم‌ها از وسایل محافظتی به شمار می‌آیند که جنسی از لاتکس و… دارند، این وسیله را بر روی آلت تناسلی مرد قرار داده تا اسپرم به داخل رحم منتقل نگردد، همچنین کاندوم از انتقال بیماری‌های مراقبتی جنسی نیز جلوگیری می‌کند. یکی دیگر از روش‌های که به جای قرص‌های اورژانسی جهت کنترل بارداری می‌توان از آن استفاده کرد، دستگاه IUD می‌باشد، این دستگاه را می‌توان حداکثر تا ۵ روز بعد از مقاربت کنترل نشده درون رحم گذاشت تا مانع از لقاح اسپرم و تخمک گردد.

بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی چیست؟

بهترین زمان برای مصرف قرص‌های اورژانسی ضدبارداری دقیقاً بعد از رابطه جنسی محافظت نشده می‌باشد، همچنین افراد امکان مصرف این قرص‌ها را حداکثر ۳ تا ۵ روز بعد از نزدیکی نیز دارند. به هر حال اگر زمان کمتری از نزدیکی گذشته باشد و قرص‌های اورژانسی مورد استفاده قرار گیرند، اثرات ضدبارداری این قرص‌ها به مراتب بیشتر است. البته مصرف قرص‌های اورژانسی تا ۷۰ درصد احتمال بارداری را کم می‌کنند، اما به طور صددرصد مانع بارداری نمی‌شوند.

اثرات قرص اورژانسی تا چند روز در بدن باقی می‌ماند؟

بعد از برقراری رابطه جنسی باید خیلی زود به استفاده از قرص‌های اورژانسی ضدبارداری بپردازید تا این قرص‌ها بتوانند مؤثر باشند و از وقوع یک حاملگی اجباری جلوگیری نمایند. خیلی از افراد می‌پرسند اثرات این داروها تا چه مدت در بدن باقی می‌مانند! بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر در عرض ۷۲ ساعت بعد از نزدیکی از این قرص‌ها استفاده شود، احتمال بارداری بسیار اندک و در حدود یک تا ۲ درصد می‌گردد. پس خانم‌های که مقاربت کنترل نشده‌ای دارند، باید در اسرع وقت به استفاده از این قرص‌ها بپردازند و شانس بارداری خود را از بین ببرند، اما تا پنج روز بعد از رابطه جنسی نیز امکان مصرف این قرص‌ها وجود دارد تا این قرص‌ها بتوانند مانع پیوند اسپرم و تخمک شوند و از ورود تخمک بارور به رحم جلوگیری نمایند. شایان ذکر است در برخی از مواقع قرص‌های اورژانسی تنها روند تخمک‌گذاری را کند می‌کنند و به توقف کامل آن‌ها نمی‌پردازند، بنابراین اگر با گذشت ۷۲ ساعت دوباره قصد برقراری رابطه جنسی را دارید، قرص اورژانسی قبلی دیگر اثری ندارد، پس بهتر است از یک روش ضدبارداری دیگر استفاده نمایید.

عوارض قرص اورژانسی چیست؟

مصرف قرص‌های اورژانسی در برخی از خانم‌ها با عوارضی همراه می‌گردد، برخی از این عوارض در میان خانم‌ها شایع‌تر است، اما برخی عوارض نیز بسیار نادر می‌باشند؛ بنابراین در ادامه به بیان هر کدام از عوارض این قرص‌ها در دسته‌های متداول و نادر می‌پردازیم.

عوارض متداول قرص‌های اورژانسی

• تغییرات قاعدگی، تغییر در شدت خونریزی قاعدگی و زمان وقوع آن
• ایجاد ترشحات غیر عادی
• وقوع مشکلات معده همانند استفراغ، حالت تهوع و درد شکم
• اختلال در خواب
• حس خستگی و سستی
• سنگینی و درد سینه‌ها

عوارض نادر مصرف قرص‌های اورژانسی

• بروز حساسیت‌های شدید و آلرژیک همانند تورم لب‌ها، خارش، ورم صورت، ورم گلو، تورم زبان، کهیر
• وقوع مشکلات تنفسی شدید و آنفولکس
• ایجاد درد شدید در نواحی لگن و شکم که ممکن است خبر از حاملگی خارج از رحم بدهد.
• کاهش بینایی و تاری دید

از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده است؟

اگر بعد از نزدیکی محافظت نشده خود در پنج روز اول قرص اورژانسی مصرف کنید، احتمال بارداری شما بسیار کم است. زمانی که خانم‌ها از قرص اورژانسی ضدبارداری استفاده می‌کنند، ممکن است دوره قاعدگیشان دچار اختلال گردد و پریود آن‌ها خیلی زود یا دیرتر از زمان معمول شروع شود، این بی‌نظمی‌ها کاملاً طبیعی بوده و خانم‌ها نباید نگران شوند. البته خانم‌های که بسیار حساس هستند و می‌خواهند بدانند قرص اورژانسی اثر کرده یا نه، می‌توانند بعد از گذشت سه هفته از مصرف قرص با انجام تست بارداری و بی بی چک متوجه نتیجه و اثر قرص اورژانسی گردند.

موارد منع مصرف قرص اورژانسی چیست؟

مصرف قرص‌های اورژانسی برای همه بانوان مناسب نیست و ممکن است سلامتی آن‌ها را به خطر بیندازد؛ بنابراین افرادی که دارای مشکلات و بیماری‌های زیر هستند، نباید به مصرف این قرص‌ها بپردازند.

• خانم‌های که مبتلا به بیماری‌های مزمن همانند بیماری‌های قلبی، کبدی، دیابت، فشار خون، بیماری‌های شدید شریانی و… هستند.
• افرادی که نسبت به ترکیبات سازنده قرص اورژانسی حساسیت شدید دارویی دارند.
• بانوانی که سابقه حاملگی‌های خارج از رحم داشته‌اند یا دچار عفونت‌های لگنی می‌باشند.
• افرادی که باردار هستند یا دچار خونریزی نامشخص واژن گردیده‌اند.
• خانم‌های که به مصرف داروهای جهت درمان بیماری‌های ایدز، صرع، سل، اسید معده و… می‌پردازند.
• افرادی مبتلا به سرطان پستان و دستگاه تناسلی

جمع بندی

قرص اورژانسی از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌باشد که تنها در مواقع اضطرار باید از آن استفاده کرد. به همین جهت بهتر است مصرف این قرص‌ها بلافاصله بعد از رابطه جنسی بی احتیاط صورت گیرد تا اثرات ضدبارداری قوی‌تری داشته باشند. همچنین خانم‌ها نباید با معده خالی به مصرف این قرص بپردازند، آنها بهتر است ابتدا یک وعده غذایی سبک بخورند، سپس این قرص را استفاده نمایند. اگر بانوان تا دو ساعت بعد از خوردن قرص دچار استفراغ شدند، باید مجدداً به خوردن قرص اورژانسی بپردازند. استفاده از قرص اورژانسی برای افرادی که هنوز قاعدگی را تجربه نکرده‌اند و به سن بلوغ نرسیده‌اند، ممنوع است. ما در این مقاله تلاش کردیم در مورد انواع قرص اورژانسی و اثرات آن اطلاعات کاملی در اختیار مخاطبان بویژه بانوان عزیز قرار دهیم.