نقش تغذیه در ترک اعتیاد چیست؟

سوء مصرف الکل و مواد مخدر صدمات زیادی به بدن انسان وارد می‌کند. رها شدن از شر اعتیاد، یک روند تدریجی است و نقش تغذیه در ترک اعتیاد یکی از موارد زیادی است که نیاز به توجه دارد. غذا برای کمک به بازسازی بدن و حفظ سلامتی در دوران ترک بسیار حیاتی است. هنگام سوء مصرف الکل و مواد مخدر، فرد غذای کمتری مصرف کنید (به جز با استفاده از ماری جوانا) غذاهایی را انتخاب می‌کند که دارای مقادیر کمتری باشند و یا ممکن است از وعده های غذایی صرف نظر کند. سرعت مصرف انرژی بدن را افزایش پیدا کرده و از دست دادن مواد مغذی از طریق استفراغ و اسهال را افزایش پیدا می‌کند که به روده آسیب زده و باعث می‌شود تا بدن نتواند مواد مغذی موجود در غذا را به درستی جذب کند.

غذا بر نحوه عملکرد مغز هم تأثیر می‌گذارد. وقتی بدن شما به اندازه کافی مواد شیمیایی مغزی (انتقال دهنده‌های عصبی) تولید نمی‌کند یا مواد شیمیایی از تعادل خارج می‌شوند. در نتیجه نتیجه استرس در فرد بیشتر شده و بر حافظه تأثیر بگذارد و یا افراد را دچار پارانویا، خستگی، نارضایتی یا افسردگی کند. با این مقدمات می‌توان به نقش اساسی تغذیه در ترک اعتیاد پی برد. با این تفاسیر در مورد نوع مواد غذایی و داروهای مورد نیاز در این دوران در ادامه مطلب سخن گفته‌ایم.

بهترین مواد غذایی برای کمک به ترک اعتیاد چیست؟

با توجه به نقش تغذیه در ترک اعتیاد ممکن است این سوال مطرح شود که در دوران نقاهت چه و چگونه غذا بخوریم و آیا باید در دوران نقاهت رژیم غذایی خاصی داشت؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که رژیم غذایی در دوران ترک باید شامل موارد زیر باشد:

• غذاهای پر کربوهیدرات، به ویژه کربوهیدرات های پیچیده موجود در غذاهای نشاسته‌ای مانند حبوبات (به عنوان مثال، لوبیا، عدس و نخود)
• سبزیجات ریشه‌ای (به عنوان مثال، سیب زمینی و هویج)
• ماکارونی و نان

خوردن این غذاها به همراه پروتئین در وعده های غذایی فرد را در بهترین حالت نگه می دارد. کمبود ویتامین های B کمپلکس مانند تیامین ، فولات یا اسید فولیک و B12 هم در برخی از انواع اعتیاد به ویژه اعتیاد به الکل شایع است و ذخیره ناکافی سایر ویتامین های گروه B و ویتامین C به طور مکرر اتفاق می‌افتد. مصرف الکل همچنین باعث از بین رفتن مواد معدنی مانند روی، منیزیم و کلسیم در بدن می‌شود.
در اولین سال پس از قطع مصرف الکل یا مواد مخدر، نیازهای تغذیه ای بدن بیش از حد طبیعی است. فرد باید اطمینان حاصل کند که روزانه بدنش را با غذای خوب تغذیه می‌کند. حتی اگر هنگام استفاده از داروها و برای ترک هم باید از یک رژیم غذایی متنوع و سالم استفاده کنید، زیرا در آن زمان هم مواد مغذی کمتری برای تأمین نیازهای بدن در دسترس است و بسیاری از این مواد مغذی برای سم زدایی از بدن استفاده می شود. با توجه به نقش تغذیه در ترک اعتیاد و موارد مهمی که در این رابطه باید به آن توجه شود در ادامه انواع میوه، نوشیدنی و داروهای مفید برای ترک اعتیاد را بررسی کرده‌ایم. در واقع یک رژیم غذایی برای بهبود باید شامل موارد زیر باشد:

میوه های مفید برای ترک اعتیاد

شاید سوال شود که استفاده از میوه جات چگونه به ترک اعتیاد کمک می‌کند؟ مصرف میوه یکی از موارد مهمی است که در ارتباط با نقش تغذیه در ترک اعتیاد نباید آن را فراموش کرد. البته نمی‌توان تنها یک گروه خاص را در این رابطه نام برد. زیرا فرد معتاد همانگونه که اشاره شد در طول مصرف انواع مواد مخدر بدن خود را از انواع ویتامین خالی کرده و برای همین باید میوه‌های مختلف از گروه‌های متنوع را مصرف کند.
نکته مهمی که قبل از بررسی این میوه‌های مفید برای ترک اعتیاد باید به آن اشاره کرد، این است که به دلیل آسیب‌هایی که سوء مصرف به معده فرد معتاد وارد کرده است، قدرت جذب برای آنها بسیار پایین است و برای همین نیاز است تا وعده‌های مصرف آن در طول روز بیشتر شده و مقدار آن را کاهش داد تا فرد با مشکل خاصی روبرو نشود. با جذب مواد مغذی میوه‌ها علاوه بر بالا بردن استقامت بدن برای تحمل شرایط ترک، از نظر روحی نیز تقویت خواهد شد. در ادامه برخی از میوه و سبزیجاتی را که دارای مواد مغذی است و اثبات کننده نقش تغذیه در ترک اعتیاد است را بررسی کرده‌ایم.

میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین C

انواع میوه، صیفی‌جات و سبزیجاتی که دارای ویتامین C هستند برای فرد معتاد بسیار مفید است. از آنجایی هم که اغلب این مواد دارای پتاسیم نیز هستند به سم زدایی بدن و شاداب کردن فرد معتاد بسیار کمک خواهد کرد. از جمله: انواع کلم، انواع مرکبات، آناناس، کیوی، نخود فرنگی، طالبی، خربزه، فلفل دلمه‌ای به ویژه از نوع رنگی، اسفناج، گوجه فرنگی و مواردی از این دست.

میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین A

کمبود ویتامین A و مشکلات ناشی از آن نیز یکی دیگر مسائل مهم برای معتادان است. به ویژه اگر با کمبود مواد معدنی هم همراه باشد. به همین توصیه می‌شود میوه و سبزیجاتی مانند سیب زمینی، اسفناج پخته، کدو تنبل، هویج، فلفل قرمز، انبه، لوبیای چشم بلبلی، زردآلو، کلم بروکلی پخته، زردآلو و موادی از این دست به صورت روزانه در رژیم غذایی فرد گنجانده شود.

میوه‌ها و سبزیجات دارای انواع ویتامین B

یکی دیگر از موارد مهمی که اثبات کننده نقش تغذیه در ترک اعتیاد است، اثری است که مصرف ویتامین‌های گروه ب از جمله: B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 بر روی روحیات و جسم فرد دارد. برای رهایی از کمبود این ویتامین مصرف مواد غذایی زیر توصیه می‌شود:
انواع آجیل و دانه‌های روغنی مانند کنجد و بادام، اسفناج و هر نوع سبزیجاتی که دارای برگ سبز پر رنگ باشند،مرکباتی چون لیمو، غلات، آووکادو، انواع قارچ، تخمه آفتابگردان و کدو، بادام زمینی، لوبیا سبز، موز، نخود فرنگی و مواردی از این دست…

نوشیدنی مفید برای ترک اعتیاد

بدن فرد معتاد به دلیل آسیب‌هلی فراوانی که دیده، به طراوت و آبرسانی نیاز دارد. به همین خاطر است که نباید از نوشیدنی و نقش تغذیه در ترک مواد مخدر غافل شد. آب اولین و اساسی‌ترین نوشیدنی است که باید به مصرف آن در دوران ترک توجه ویژه داشت. هیدراتاسیون در دوران نقاهت بسیار حیاتی است. تعریق، استفراغ و اسهال در دوران ترک شایع است و فرد معتاد می‌تواند بیش از آنچه تصور می‌شود آب از دست دهید. هیدراتاسیون به عملکرد بدن کمک می‌کند و همچنین به فردکمک می‌کند تا در سم زدایی بدن موفق شود. علاوه بر این مصرف نوشیدنی‌های زیر هم در این دوران توصیه می‌شود:

شیر به ویژه از نوع پروبیوتیک

یکی از مهمترین نوشیدنی‌ها و البته ماده غذایی کامل که یکی از مهمترین موارد برای ترک است و اثبات کننده نقش تغذیه برای ترک اعتیاد محسوب می‌شود. این ماده غذایی و نوشیدنی لبنی به دلیل نقش مهمی که در ترمیم بافت‌ها و اندام‌های تحلیل یافته باید به صورت روزانه در دوران ترک مصرف شود. همچنین از نقش آن در ترمیم عملکرد سیستم عصبی و گوارشی هم نباید غافل شد.

انواع قهوه

قهوه منبع کافئین بوده و به همین خاطر باعث می‌شود احساس خواب آلودگی در دوران ترک اعتیاد از بین رفته و تمرکز فرد افزایش پیدا کند. علاوه بر این از آنجایی که معده در دوران مصرف مواد آسیب دیده و جذب آهن را بالا برده، قهوه به عنوان مانعی برای جذب زیاد این ماده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انار و آب انار برای ترک اعتیاد

سم زدایی یکی از مراحل مهم در ترک است و در واقع نقش تغذیه در ترک اعتیاد هم بیشتر مربوط به همین مرحله می‌شود. یکی از نوشیدنی‌های مفید که کار سم زدایی را راحت کرده و از آثار مخرب اعتیاد بر روی قلب، کبد و مغز می‌کاهد، آب انار است. همچنین به دلیل اینکه دارای ویتامین ث است از میزان عفونت‌هایی که معتاد به آن مبتلاست کم می‌کند.

آب هندوانه

همانگونه که در بخش مقدماتی گفته شد، سوء مصرف ماده مخدر باعث شکل‌گیری و شدت یافتن بیماری‌های گوارشی و پوستی می‌شود. دلیل این امر کم آبی بدن است. همچنین در دوران ترک اعتیاد برای دفع سموم به آب زیادی نیاز است. آب هندوانه یکی از نوشیدنی‌های مفید در این راستا به شمار می‌رود.

آمپول تقویتی برای ترک اعتیاد

در کنار نقش تغذیه در ترک اعتیاد و بررسی میوه‌ها و نوشیدنی‌های مفید برای افراد معتاد، نوبت به مواردی چون آمپول تقویتی می‌رسد. فرد بدن معتاد در طول مصرف مواد مخدر به نوعی تحلیل رفته است و علاوه بر این توان لازم برای جذب مواد مغذی را هم ندارد. آمپول‌های تقویتی چون ب کمپلکس یا نوروبیون که در بین عامه مردم به عنوان یک داروی شناخته شده برای درمان تعدادی بیماری و تقویت نیروی جسمانی به شمار می‌رود در این دوران بسیار مفید خواهد بود.

این آمپول همانگونه که از نامش مشخص است حاوی ترکیبی از ویتامین‌های مختلف B است. همانطوری هم که در قسمت‌هایی قبلی توضیح دادیم بدن فرد معتاد از کمبود شدید انواع ویتامین ب رنج می‌برد و به همین دلیل رنجور و ناتوان است. تزریق این آمپول البته زیر نظر فرد متخصص و صاحب نظر در زمینه ترک اعتیاد می‌تواند تا حد بسیار زیادی مفید و کمک کننده باشد.

مولتی ویتامین برای ترک اعتیاد

یکی از مخرب‌ترین اثرات سوء مصرف مواد مخدر این است که عدم جذب مواد غذایی و دفع درست آنها از بدن را به همراه دارد، بخصوص جذب ویتامین‌ها. به همین خاطر به نقش تغذیه در ترک اعتیاد بسیار توجه می‌شود. در کنار رژیم غذایی حاوی ویتامین باید مصرف مولتی ویتامین را هم زیر نظر متخصص در برنامه ترک اعتیاد گنجاند. چهار گروه مهم از مولتی ویتامین‌ها در این رابطه عبارتند از:

• ویتامین ث: نقش مهم این ویتامین در کنترل عوارض ترک اعتیاد و کاهش دردهای جسمی و استرس در دوران ترک است. همچنین دو سامانه مغزی گلوتامینرژیک و دوپامینرژیک را در مغز تقویت می‌کند که به روند ترک سرعت بیشتری می‌دهد.
• ویتامین گروه ب که بارها در همین مطلب به نقش اساسی آن در سم زدایی و گوارش بهتر در دوران ترک اشاره شد.
• ویتامین E که باعث بهتر شدن عملکرد سلول‌های خونی و در نتیجه کاهش آسیب‌ها و مشکلات ناشی از مواد شیمیایی مخدرها در بدن می‌شود. برای آسیب‌های پوستی ناشی از اعتیاد هم مفید است.
• ویتامین D هم تنها برای سلامت استخوان و تولید کلسیم اهمیت ندارد و طبق تحقیقات به سلامت روحی و روانی فرد در دوران ترک اعتیاد کمک بسیار زیادی خواهد کرد. همچنین از علائم اضطراب و افسردگی فرد هم می‌کاهد.

چه مواد غذایی برای ترک اعتیاد مناسب نیست؟

نقش تغذیه در ترک اعتیاد فقط مختص به این نیست که فرد چه مواد غذایی را مصرف کند، بلکه باید در رژیم غذایی خود پرهیز را هم لحاظ کند. دو دسته از مواد غذایی که بهتر است در ترک سوء مصرف مواد مخدر آنها را از رژیم غذایی حذف کرد عبارتند از:

غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع شده: در حالی خوردن چربی‌های سالم برای بدن ضروری است، در دوران ترک اعتیاد باید به شدت از خوردن نوع دیگر چربی‌ها یعنی چربی‌های اشباع شده خودداری کرد، زیرا جذب آنها برای بدن سخت است. آنها همچنین می‌توانند در بیماری‌های قلبی نقش داشته باشند و خطرات جدی را برای سلامت فرد به همراه بیاورند.
غذاهای فرآوری شده: اگر سعی دارید به کسی که دچار سوء مصرف مواد مخدر است کمک کنید تا از ماراتن ترک اعتیاد به سلامت عبور کند، باید او را از خطرات غذاهای فرآوری شده آگاه کنید. در حین ترک، کبد یک کار سخت برای انجام دارد و غذاهای فرآوری شده یک فشار اضافی هستند. در عوض فرد باید به مصرف غذاهای طبیعی و به ویژه ارگانیک اهمیت بیشتری بدهید و در رژیم خود بگنجانید.
نکات پایانی
با توجه به تمام مواردی که گفته شد، جای دارد که در کنار نقش تغذیه در ترک اعتیاد، به نقش ورزش هم اشاره کرد. در واقع این دو مکلی هستند تا به فرد دچار سوء مصرف مواد مخدر کمک می‌کنند تا به سلامت از مرحله ترک اعتیاد گذشته و علاوه بر تقویت قوای جسمی، راهی عالی برای به دست آوردن و تقویت روحیه نیز به شمار می‌رود که نباید از آن غافل شد.