دسیکاتور چیست؟
دسیکاتور (Desiccator) وسیلهای شیشهای یا پلاستیکی در آزمایشگاه است که برای نگهداری مواد حساس به رطوبت در یک محیط کاملاً خشک استفاده میشود. این وسیله شامل یک محفظه دردار با یک صفحه مشبک است که در زیر آن مادهای جاذب رطوبت (مانند سیلیکاژل یا کلرید کلسیم) قرار میگیرد.
کاربرد دسیکاتور
اصلیترین کاربرد دسیکاتور، خشک نگه داشتن و محافظت از مواد در برابر رطوبت و بخار آب موجود در هوا است. این وسیله به ویژه برای موارد زیر ضروری است:
- ذخیرهسازی مواد شیمیایی هیدروسکوپیک: موادی که تمایل زیادی به جذب رطوبت از هوا دارند، مانند برخی نمکها.
- خشک کردن نمونهها: پس از انجام فرآیندهایی مانند فیلتراسیون یا تبلور، برای حذف کامل رطوبت از نمونه.
- خنک کردن نمونهها: پس از گرم کردن در آون، نمونهها در دسیکاتور خنک میشوند تا از جذب رطوبت هنگام رسیدن به دمای اتاق جلوگیری شود.
انواع دسیکاتور و تفاوتهای آنها
دسیکاتورها عمدتاً بر اساس جنس و ویژگیهای عملکردی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: دسیکاتور شیشهای و دسیکاتور پلاستیکی. این دو نوع دسیکاتور از نظر مقاومت، وزن، و نحوه آببندی با یکدیگر تفاوتهای کلیدی دارند که انتخاب هر کدام به نوع کاربری و شرایط آزمایشگاهی بستگی دارد. دسیکاتورهای شیشهای بیشتر در کارهای دقیق و نیازمند مقاومت شیمیایی بالا استفاده میشوند، در حالی که دسیکاتورهای پلاستیکی به دلیل سبکی و ایمنی بیشتر، کاربرد گستردهای در آزمایشگاههای عمومی دارند.
دسیکاتور شیشهای
دسیکاتورهای شیشهای که بهطور سنتی در آزمایشگاهها استفاده میشوند، معمولاً از شیشه بوروسیلیکات ساخته شدهاند. این نوع دسیکاتور به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و مواد شیمیایی، برای کارهای حساس مناسب است. درپوش آن با استفاده از گریس مخصوص (گریس واکیوم) روی بدنه قرار میگیرد تا آببندی کاملی ایجاد کند. این نوع دسیکاتور اغلب سنگین و شکننده است و نیاز به دقت زیادی در هنگام کار دارد، اما توانایی تحمل شرایط خلأ را نیز فراهم میکند.
دسیکاتور پلاستیکی
دسیکاتورهای پلاستیکی از مواد مقاومی مانند پلیکربنات ساخته شدهاند که آنها را سبک و نشکن میکند. این ویژگی، ایمنی کار در محیط آزمایشگاه را افزایش میدهد. درپوش آنها به جای گریس، با واشر یا اورینگهای سیلیکونی آببندی میشود که کاربری آن را بسیار آسانتر و سریعتر میسازد. دسیکاتورهای پلاستیکی نسبت به نوع شیشهای مقاومت کمتری در برابر حرارت و برخی حلالهای آلی دارند، اما به دلیل سهولت استفاده و قیمت مناسبتر، بسیار پرکاربرد هستند.
قیمت دسیکاتور
قیمت دسیکاتور به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمیتوان یک قیمت ثابت برای آن تعیین کرد. یکی از مهمترین عوامل، جنس آن است؛ دسیکاتورهای شیشهای وکیوم معمولاً به دلیل مقاومت بالاتر و پیچیدگی ساخت، قیمت بیشتری نسبت به دسیکاتورهای پلاستیکی دارند. علاوه بر جنس، حجم و اندازه دسیکاتور، برند سازنده (مانند برندهای آلمانی یا چینی) و امکانات جانبی مانند شیر وکیوم، همگی در قیمت نهایی آن تأثیرگذار هستند. بنابراین، برای خرید، باید با توجه به نیاز و بودجه خود، مدل مناسب را از فروشگاههای تجهیزات آزمایشگاهی استعلام گرفت.